Merckthoeve Dorp
Opdrachtgever: CPO Vereniging Merckthoeve Dorp
Jaar: 2020-heden
Locatie: Eindhoven
Programma: Living & housing
Grootte: 3234 m2
Gelegen aan de Oude Urkhovenseweg in Eindhoven transformeert BACH. Architects in opdracht van de CPO-vereniging ‘Merckthoeve dorp’ een historische hoeve genaamd ‘de Merckthoeve’. Het gaat om een ensemble van vier gebouwen waarvan de drie gebouwen aan de straatzijde de status gemeentelijk monument hebben.
De oorspronkelijke functie bestond uit woonhuis met boerderij. In 1966 heeft de gemeente de hoeve gekocht en getransformeerd naar horecabestemming. Met deze transformatie willen we de functie terugbrengen naar wonen en het oorspronkelijke karakter van wonen op het boerenerf zoveel mogelijk terugbrengen.
De locatie van de Merckthoef is gelegen in het stadsdeel ‘oud tongelre’. Tongelre was van oudsher een dorp in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Toen de boerderijen van de Merckthoef werden gebouwd lagen deze te midden van agrarisch gebied omringd door een groepje soortgelijke boerderijen in het gehucht Klein Tongelre.
Het oudste gebouw is het gebouw dat we nu kennen als het Leerlooijershuisje. Bronnen van cultuurhistorisch bureau Husken & zoon doen vermoeden dat deze werd gebouwd in 1505. Andere bronnen zeggen 1640. De langevelboerderij en schuur zijn vermoedelijk gebouwd rond 1744.
Allen zijn gebouwd als een driebeukig hallehuis boerderij waarbij het voorste deel als woonhuis werd gebruikt en het achterste deel als bedrijf. Voor zijn de smalle beuken ingericht als keuken, opkamers en slaapkamers, achter als stalling voor het vee. De oogst zoals hooi lag op zolder boven de deel. Kenmerken van de hallehuisboerderij is het gebintwerk. Deze zijn in alle volumes nog geheel aanwezig.
In 1966 werd het erf verkocht aan gemeente Eindhoven en van 1979 tot 1985 werd er een grote historiserende verbouwing gedaan. Bij de verbouwing bleef het Looijershuisje behouden als woning. De langgevelboerderij en schuur werden verbouwd tot restaurant en feestzaal. Tevens is er aan de langgevelboerderij een tussenlid met keukengebouw gebouwd.
Op het complex is ruimte voor zes grondgebonden woningen. De huidige monumentale opstallen zullen worden behouden en met respect worden terug getransformeerd naar woningen. Stedenbouwkundig en bouwhistorisch is het keukengebouw met tussenlid vreemd. Deze wordt gesloopt en op dezelfde plek wordt een nieuwvolume teruggebouwd.
Qua massa stellen we een volume voor dat even groot is als de langgevelboerderij. De specifieke knip en verspringing in het volume wordt aangebracht net als bij de langgevelboerderij en breekt de daarmee de schaal van de massa. Het doorsnede profiel wordt herleid uit de specifieke vorm dat wordt gecreëerd uit de voorgevels van de bestaande volumes waarbij het wolfseinde wordt weggelaten. Op deze manier kunnen we een kapvorm voorstel die qua schaal niet hoger is en daarmee ondergeschikt blijft.
Met het toevoegen van het nieuwe volume kunnen we teruggrijpen naar de oorspronkelijke structuur van het complex. Met het verwijderen van het tussenlid en het weghalen van alle erfafscheidingen die in de huidige context zijn geplaatst zijn de natuurlijke assen weer zichtbaar. Het erf krijgt weer de uitstraling naar wat vermoedelijk de oorspronkelijke indeling had kunnen zijn om zo de soberheid en afwerking van de plek voelbaar te maken.
HET LOOIERSHUISJE
DE SCHUUR
DE LANGGEVELBOERDERIJ
DE NIEUWBOUW
